چارچوب یا فرآیند مدل اسکرام، یک چارچوب توسعۀ تکرار محور و مبتنی بر تولید تدریجی و افزایشی است که برای کنترل پروژه‌های پیچیدۀ نرم‌افزاری از آن استفاده می‌شود. معمولاً در زیرشاخه مدل فرآیند تولید نرم‌افزار چابک قرارگرفته و یک نوع مدلِ تولید در مهندسی نرم‌افزار به‌حساب می‌آید. اسکرام یک چارچوب تولید نرم‌افزار از سری روش‌های تفکر چابک یا اجایل است.
اسکرام (اسم خاص): چارچوبی است که در آن افراد می‌توانند درحالی‌که به شکل خلاقانه و پربار محصولاتی با بالاترین ارزش ممکن ارائه می‌دهند، مشکلات پیچیدۀ سازگاری طلب را شناسایی کنند.
کتاب راهنمای اسکرام – قوانین بازی | کن شوئبر و جف سادرلند
اسکرام یک چارچوب یا فرآیند؟ مسئله این است!
در این موضوع بین متخصصان اسکرام نوعی اختلاف و دوگانگی وجود دارد. اشخاصی مانند کن شوئبر دائماً از لفظ چارچوب یا فریم ورک استفاده کرده و تأکید می‌کنند که همه باید این مورد را قبول داشته باشند ولی بعضی دیگر از لفظ فرآیند و یا متدولوژی برای اسکرام استفاده کرده‌اند.
بااینکه اسکرام درواقع یک روش برای کل چرخۀ تولید نرم‌افزار در به شمار می‌رود اما به‌طور ویژه در فرآیندهای کنترل پروژه استفاده می‌شود. گرچه امکان استفاده از آن در فرآیندهای نگهداری و پشتیبانی نرم‌افزار به‌عنوان برنامه و خط‌مشی عمومی وجود دارد.
اسکرام دربردارنده مجموعه‌ای از روش‌ها و نقش‌های از قبل تعریف‌شده است اما سه ویژگی زیر از پایه‌های بنیادی اسکرام هستند:
- شفافیت (Transparency): یعنی اینکه تمام جنبه‌های مختلف فرآیند که بر خروجی آن اثرگذار است، بایستی برای آن‌هایی که فرآیند را کنترل می‌کنند مشهود باشد. نه‌فقط این جنبه‌ها باید شفاف باشند بلکه بایستی تعریف‌شده هم باشند یعنی اگر کسی که فرآیند را ممیزی می‌کند تشخیص داد که چیزی تکمیل‌شده است، این موضوع باید مطابق با تعریف انجام شد (Definition of Done) از دید تمام افراد پروژه باشد. اگر توافقی بین همه طرف‌های درگیر در پروژه بر سر معانی و مفاهیم وجود نداشته باشد تشخیص اینکه یک قابلیت یا ویژگی نرم‌افزاری تکمیل‌شده است یا خیر، غیرقابل اتکا بوده و دیگر محلی از اعراب نخواهد داشت.
- ممیزی و وارسی (Inspection): جنبه‌های مختلف فرآیند تولید نرم‌افزار بایستی مدام تا حدودی در حال وارسی و بررسی باشند که انحرافات فرآیند قابل‌تشخیص باشد.
- تطابق‌پذیری (Adaption): اگر بازرس و ممیز فرآیند پس از بازرسی، تشخیص داد که یک یا چند جنبه از فرآیند خارج از حدود قابل‌قبول است و باعث غیرقابل‌پذیرش شدن محصول تولیدی می‌شود، آن شخص باید فرآیند یا آنچه فرآیند بر روی آن انجام می‌شود را تنظیم و تعدیل کند. این کار باید در سریع‌ترین زمان ممکن انجام شود تا از انحرافات بیشتر جلوگیری شود.
نقش‌های عمده در اسکرام عبارت‌اند از:
- اسکرام مستر که وظیفه نگهداری و حفظ فرآیند را بر عهده دارد
- مالک محصول که نماینده ذینفعان پروژه و کسب‌وکار هدف است.
- گروه توسعه مشتمل بر افراد چندپیشه (Cross-Functional) و خود سازمانده (Self-Organizer) است که معمولاً بیش از ۹ نفر نیستند. این افراد تمامی عملیات موردنیاز برای توسعه محصول مانند تحلیل، طراحی، پیاده‌سازی، آزمودن و غیره را انجام می‌دهند.
تعریف هر نوع نقش یا سمت به‌جز سه نقش گفته‌شده در اسکرام ممنوع است. به‌عنوان‌مثال اعضای گروه نمی‌توانند سمت‌های ویژه متفاوتی داشته باشند.
برای کسب اطلاعات بیشتر در خصوص اسکرام می‌توانید از ترجمۀ کتاب راهنمای اسکرام – قوانین بازی | کن شوئبر و جف سادرلند استفاده کنید.
دیدگاهتان را بنویسید